9. Uluslararası İstanbul Bienali'nin başlığı sadece "İstanbul". Charles Esche ve Vasıf Kortun'un, asistan küratörler Esra Sarıgedik ve November Paynter ile birlikte küratörlüğünü üstlendikleri bienal, hem kentsel mekâna, hem de bu kentin dünya için taşıdığı anlamın imgesel gücüne işaret ediyor. Bienal; "İstanbul"un bir metafor, bir öngörü, yaşanan bir gerçeklik ve bir esin kaynağı olarak anlatacağı öykülerin, zengin bir tarihin ve sınırsız olanaklar evreninin kapılarını aralamayı amaçlıyor.

Küratörler, 53 sanatçı ve sanatçı grubu seçtiler. Bu sanatçılardan yaklaşık yarısı, İstanbul'a bir ile altı ay arasında değişen sürelerde yaşayıp çalışmak üzere davet edildiler. Bienal'in diğer yarısı ise dünyanın farklı yerlerinden gelen işlerden oluşuyor. Bunlar, ziyaretçilerin kenti daha açık görebilmelerini sağlayan, İstanbul'un kendisiyle karşıtlıklar ve karşılaştırmalar oluşturan başka kentsel ve kırsal anlatılar. Sanatçıların çoğu İstanbul ile güçlü tarihsel bağları olan Kahire, Priştine, Almati, Berlin gibi kentlerden gelmekteler.

Bienal, tarihi anıtlar yerine kentteki gündelik hayatla daha çok ortak noktası bulunan Beyoğlu ve Galata mahallelerindeki alanları tercih ediyor. Sergi mekânları bir apartman binası, eski bir gümrük deposu, zamanında tütün deposu olarak kullanılan bir bina, bir sanat galerisi, bir mağaza, bir tiyatro ve bir ofis binasından oluşuyor. Her yapı, işlerin ihtiyacına göre çok farklı mekânlar sunuyor. Bu mekânlar arasındaki yürüyüş de bienal deneyiminin bir parçası olarak ele alınmalı; ziyaretçilere ilham veren ve bienal sanatçılarının etkisi ile bir anlığına kente dair gözlemlerini değiştirmelerini sağlayan birkaç kamusal alan işi ile, ama daha da önemlisi, İstanbul'un bu bölgesinin dokusu ile.

9. İstanbul Bienali'nin önemli bir öğesi, kent içinde ve ötesindeki belli yerel ve uluslararası oluşumlara dikkat çeken Konumlandırmalar Programı. Programın çekirdeğini, İstanbul'daki sanatçı girişimlerinin işlerini sergileyeceği, Roll dergisinin 100. sayısı vesilesi ile ofisini ve tartışmalarını yürüteceği, uluslararası bir öğrenci atölye çalışmasının ve önemli bir güncel sanat kitapları arşivinin yer alacağı Antrepo no. 5 binasındaki Misafirperverlik Alanı oluşturacak. Bienalin önemli bir uluslararası yansıması ise, İstanbul Bienali'nin 18 yıllık tarihinin bir müze koleksiyonu ile diyalog içinde konumlandırılacağı Eidnhoven'daki Van Abbemuseum' da yer alacak.

Son olarak, tüm bilet sahiplerine dağıtılacak ücretsiz bir bienal rehberi; sanat, kentler ve kentliler üzerine bir kitap, Diyarbakırlı bir sanatçının hazırladığı İstanbul Rehberi gibi bir dizi kitap ve yayın Bienal kapsamı içine dahil olacak.

2005 İstanbul Bienali, giderek artan uluslararası bienal furyasına farklı bir yaklaşım vaat ediyor; nerede olduğunun farkında olup, kendini buraya temellendirirken bir yandan da dünya için manalı ve önemli olanlara bakarak…