Sarkuysan Binası / Frej Apartmanı,
Şişhane Meydanı

İstanbul'un üzerinde durduğu yer parçası değişik jeolojik zamanlara ait katmanlardan ve bölgelerden oluşur. Paleozoik dönem günümüzden 600-230 milyon yıl öncesine; Eosen dönem günümüzden 60 milyon yıl öncesine, Neojenin dönem günümüzden 26-2,5 milyon yıl öncesine, Pleistosen dönem günümüzden 2,5 milyon-20 bin yıl öncesine dayanır.

İstanbul'da üzerinde yaşamak için dilediğiniz eskilikte toprağı seçme şansınız var!

İstanbul'un yapı ustaları ilk günden beri Eosen dönemde oluşan bir litolojik olguyu seçmişler; "Biyokalkarenit"i.

Biyokalkarenit, denizler yükselip kara parçalarına dönüştükleri zaman oluşmaya başlamış bir taş, içi 60 milyon yıl öncesinin deniz kabukluları, mercanlarıyla dolu. O 60 milyon yaşında.

Mimar Kyriakidis 19. yüzyıl sonlarında Frej Apartmanı'nı inşa ederken kaç yaşındaydı bilmiyorum, ama binası için 60 milyon yaşındaki biokalkareniti seçmiş.

Sarkuysan A.Ş., 1983 yılında Frej Apartmanı'nı satın aldı.

Ben 1988-89 yıllarında Frej Apartmanı'nın restorasyonunu yaparken Kyriakidis gibi 60 milyon yaşındaki biyokalkareniti kullandım. Ben 30 yaşındaydım.

Frej Apartmanı / Sarkuysan Binası, Haliç'in kuzeybatı sırtlarında Şişhane Meydanı'nda duruyor, yani Galata'da. Pera da dahil bütün bu bölgenin bir ayrıcalığı var! İstanbul il sınırları içinde Karbonifer formasyonunda oluşan yegane jeolojik bölge!

Nedir bu Karbonifer? Dünyanın yaşadığı 11 jeolojik dönem içinde en eski 5. dönemdir. Bu dönemde kıtalar birbirlerine yaklaştılar, iklim ılımanlaştı, dev orman bitkileri gelişti ve bunlar kömür damarlarını oluşturdu. İlk kez sürüngenler ortaya çıktı; dağlar, volkanlar oluştu; omurgalılar büyük gelişim gösterdi; tüm canlılar buzullu çevreye, ekvator yağışlarına, kuraklığa, sıcağa ve bir dizi başka iklim koşullarına uyum sağladı.

Yani Haliç'in kuzeybatı bölgesinde Galata'da, Pera'da, Sütlüce'de, Karaköy'de bunlar olurken İstanbul'un diğer bölgeleri henüz denizlerin altındaydı...

Biz bugün yalnızca üzerinde yürüyoruz, önünden yanından geçiyoruz, sağa sola bakıyoruz!

Ben 150 tane mercek yerleştirdim Frej Apartmanı / Sarkuysan Binası'nın ön cephesine. Bu şehrin ve bu binanın taşlarının ve tüm yaşanmışlıklarının belleğine dair izleri göresiniz diye. Bu merceklerden bakarken siz de bu ortak belleğe dahil olacaksınız.

Handan Börüteçene
Ağustos 2005 - Pera, İstanbul.